✅ Bu İçerik Veteriner Hekim Sezer Özsüleyman Tarafından İncelenmiştir.
Dr. Veteriner Hekim - İstanbul Üniversitesi
2 Çocuk 1 dost babası..
Lütfen dikkat: Güvercinlere enjekte edilen her ilaç aşı değildir. Aşı sadece sağlıklı olan hayvanlara uygulanır. Hasta olan güvercinlere aşı uygulanmaz.
Hasta olan güvercinlere antibakteriyel çözelti(antibiyotik) uygulanır. bkz(linco-spectin, baytril, pan-terramycin)
Eğer güvercinleriniz hasta ise bu yazı size göre değil.
Güvercinlerde bir çok hastalık vardır. Bunların en önemlisi paratifo tipindeki hastalıklardır. Bunlar paramixo virüs olarakta adlandırılmaktadır. Özellikle ülkemizde kümeslere sürekli başka kümeslerden kuşlar getirildiği için sürekli kümes içinde farklı hastalıklar kuşlara enfekte olmaktadır. Güvercin sağlığı için en dikkat edilmesi gereken konu kesinlikle yeni kuş girişinin önüne geçmektedir. Bir çok yetiştirici için bu çok mümkün olamıyor. O zaman önlemleri maximum seviyeye çıkarmalıyız. Güvercinler için aşı olmazsa olmazdır. Ancak doğru aşı, doğru zaman, doğru uygulama çok önemlidir. Eğer sizde güvercinlerinize aşı yapmayı düşünüyorsanız harika bir rehber karşınızda. Güvercinlerde aşının önemi ile başlayalım.
Güvercinlerimi Neden Aşılamalıyım?
Kümesinize farklı kümeslerden kuşlar geliyorsa her gelen güvercin sağlıklı bile görünse farklı bir virüsü kümesinize getirme ihtimali çok yüksektir. Bir basamak daha öteye gidelim. Kümesinize gelebilecek her misafir ayakkabısının altına kendi kümesinde yapışan dışkıyı bile kümesinize getirse yeni bir hastalığı size getirmiş olacaktır. Bu konuda çok dikkatli olmanızda fayda var.
Bir kümeste kuşlar aşılı değilse, mutlaka ama mutlaka bir gün sizde güvercin vebası diye adlandırılan partifo isimli virüslerden biri ile mutlaka karşılacaksınız.
Güvercinlerinize Hastalık Nasıl Bulaşır?
- Yeni bir güvercin ile gelebilir(En yaygın olanı)
- Kümesiniz ile temas edebilen serçe, kumru, yabani güvercin ile gelebilir.
- Göç eden kuşlar ile havadan bile gelebilir.
- Kuşlarınızı görmek için gelen misafirler ayak tabanları ile kendi kümesindeki dışkıları bilmeden sizin kümesinize getirebilir.
Güvercin Aşı Seçimi Nasıl Yapılmalıdır?
Türkiye’de bir çok güvercin yetiştiricisi kuşlarına veba aşısı olarak bilinen genel kanatlı aşısı daha doğru isimle tavuk aşısı yapmaktadır. Bu çok yanlıştır. Güvercinlerde görülen hastalıklar ile tavuklarda görülen hastalıklar çok farklıdır. Tavuk aşıları içerisinde newcastle hastalığı, egg drop hastalığı, bronsit hastalığı gibi içerikler vardır. Ancak bu saydığımız tüm hastalıkların güvercinler ile alakası yoktur. Güvercinlerde görülen virüs tipleri daha farklıdır. Bunun yanı sıra tavuk aşıları ile güvercin aşılarını ayırt etmenizin en kolay yolu güvercin aşılarının 1 yıllık koruma özelliği olması, tavuk aşılarının ise 6 aylık olmasıdır. Güvercinlere PMV1 aşı yapılmalıdır. Tavuklardaki gibi Newcastle aşısı yada 4’lü karma aşı yapılmamalıdır.
Güvercin ilacı satan kişiler sizleri tavuk aşılarına yönlendireceklerdir. Bunun sebebi tavuk aşılarının şişesi 1000 adet kanaltı içindir. Zaten bu şişe fiyat olarakta çok pahalıdır dolayısıyla almanız mümkün olmuyor. İlaç satıcısıda size kuş başı ücretlendirme yaparak aşı vuruyor. Bu sizin kolayınıza geliyor ve tercih ediyorsunuz. Ancak kuşlarınıza hem sağlık olarak zarar veriyorsunuz hemde paranız boşa gidiyor ve simsarların rant sağlamasına sebep oluyorsunuz. Ahmet’in kuşlarına aşı yaptık iyi geldi, Mehmet çok memnun gibi söylemleri duyacaksınız. Aldırmayın arkadaşlar! Bilimsel olarak söylüyorum size. Aşağıdaki güvercin aşıları dışında Türkiye’de satılan tüm aşılar ya tavuk aşısıdır yada sahte aşıdır!
Türkiye’de yasal olarak ruhsatlı satılan sadece NOBİLİS P201 isimli PMV1 aşısı vardır. Bu aşının koruyuculuğu 1 yıldır.
Dünyanın en önemli hayvan sağlığı üzerine kurulan ilaç şirketlerinden biri olan MSD’nin Nobilis P201 aşısını soğuk zinciri bozulmadan bulmanız ve korumanız gerekir.
Yukarıda resimde yer alan Nobilis P201 isimli aşı dışında Nobilis marka bir çok aşı vardır ancak tamamı tavuk aşısıdır. Eğer güvercin yetiştiricisi iseniz almanız gereken aşı Nobilis Paramyxo P201 aşısıdır. Bu aşıyı kanatlı veteriner hekimlerden temin edebilirsiniz. Bulunması zordur bu yüzden facebook üzerinden biraz araştırma yaparak soğuk zinciri bozulmadığına ikna olduğunuz birilerinden edinebilirsiniz. Maalesef güvercinlere, kedi ve köpekler kadar ilgi olmadığı için normal veteriner kliniklerinde bulunmuyor. Bu yüzden biraz daha farklı yöntemlerle araştırarak bulmanız gerekir. Ayrıca güvercin aşısı alırken mutlaka son kullanma tarihine bakın çünkü alacağnız aşı size fazla geldiğinde dolapta 1 yıl bekletmeniz gerekecek. Gelecek yıl kullanabilmeniz için bu önemli bir konudur.
Türkiye’de bulunan Dünyanın En İyi Güvercin Aşıları
1- Chevivac P201 Güvecin Aşısı
Chevita isimli şirketin ürettiği Chevivac P201 isimli Paramixo aşısı bana göre dünyanın en iyi aşısıdır. Daha önce çok kez soğuk zinciri bozulmadan ülkemize getiren bir arkadaşımdan edinmiştim. Gerçekten yıllarca kullandım ve çok kez kümese hastalık geldiğini hissetsemde güvercinlerimden aşılı olanların hiç biri ölmedi. Aşılı olmayanlardan ise 1 tane kalmadı. O kadar ağır bir hastalıktı. Ona rağmen çok iyi çalıştığına inandığım bir aşıdır Chevivac P201. Kesinlikle öneririm ancak bulmanız biraz zor ve soğuk zinciri bozulup bozulmadığı konusunda ikna olmanız biraz zor. 1 şişesinde 70 güvercini aşılayabilirsiniz. 2023 yılı için 1000 TL dolaylarında satılıyor. Koruyuculuğu 1 yıldır.
2- Pharmavac PHA Güvercin Aşısı
PHARMAGAL BIO isimli şirket tarafından üretilen bu paramixo aşısı ülkemizde en yaygın bulabileceğiniz güvercin aşısıdır. Bir çok posta yetiştiricisi tarafından en çok tercih edilen güvercin aşısıdır diyebilirim. Uygulaması 0.3 ml olarak yapılıyor. Bir şişesinde 50 güvercin dozu vardır. Koruyuculuğu 1 yıldır.
3- Pharmavac Columbi 2
PHARMAGAL BIO isimli şirket tarafından üretilen bu paramixo ve herkes aşısı Türkiye’de en yaygın bulabileceğiniz aşılardan biridir. Kötü bir tecrübem olduğu için pek fazla önermiyorum. Belkide bizim kullandığımızın soğuk zinciri bozulmuş olabilir ancak bir çok yetiştirici tarafındanda pek tercih edildiğini görmedim. Koruyuculuğu 1 yıldır.
Yukarıda saydığım aşıların dışında kullanacağınız aşılar ya tavuk aşısıdır ya da cahilce hazırlanan merdiven altı aşılardır ve geçerliliği yoktur. Lütfen aşı seçimi ve soğuk zincir konusunda dikkatli olun.
Güvercin Aşıları Saklama Koşulları
- Buzdolabının yumurtalık bölümünde saklamalısınız.
- Kesinlikle donmamalıdır
- Elektrik kesintisi olduğunda ısınırsa bozulacaktır. Böyle bir durumda buz aküsü yanında bir süre tutabilirseniz bozulmaz
- Son kullanma tarihi önemlidir.
Güvercin Aşısı Hangi Dönemde Yapılmalıdır?
Güvercinlerin tüy dönemi Ekim-Aralık ayları arasındadır. Aralık sonuna doğru yılbaşı gelmeden güvercinlerinizi aşılayabilirsiniz. Her yıl aynı dönemde aşılar ve bir düzen oluşturursanız sizin için daha iyi olacaktır. Ayrıca yeni yavrularınız için yavruyken aşı yapabilirsiniz. Ya da bekleyip yıl sonu tüm kuşları aşılarken yavrularıda aşılayabilirsiniz. Yavru güvercinlerde aşılamayı ben kendi başına yem yiyecek pozisyona geldiğinde yapabiliyorum. Yumurtadan çıktıktan sonra ortalama 2 aylıkken diyebilirim. 2 aylıkken aşı yaptığınız güvercine yıl sonu aşı yapmanız bir sorun oluşturmayacaktır.
Güvercin Aşısı Nasıl Yapılmalıdır?
Dolaptan çıkardığınız aşınızı elinizle biraz ısıtın en azından 4 derece kadar sıcaklığını artırın. Ardından varsa aşı tabancanız ile eğer aşı tabancanız yoksa uzun uçlu enjektör ile enjektörünüze çekin. Hangi marka aşı vuracaksanız içinde yer alan prespektusda yada şişe üzerinde kaç cc uygulayacağınız yazılıdır. Buna göre uygulama yapın. Genellikle 0,2 yada 0,3 ML’dir. Bunu baz alarak uygulayın. ML ile CC aynı anlamı temsil eder. Yani 0,3 ML = 0,3 CC aynı orandır. Enjektörün içerisinde yer alan aşıyı yukarıdaki görseldeki şekilde bir arkadaşınız hayvanın ense etini tutarak kaldırmalı, ardından diğer kişide kuşun kuyruk yönüne doğru olarak deri altına enjeksiyon sıvıyı bırakmalıdır. Yani boyun eti ile boyun derisi arasında yer alan boşluğa sıvıyı bırakmalısınız.
Güvercin aşılaması yapılırken dikkat edilmesi gerekenler;
- Güvercinin ense derisine uygulanmamalıdır.
- Güvercinin boyun etine uygulanmamalıdır.
- Sıvıyı bıraktıktan sonra iki parmak yardımı ile yayılmasını sağlayın.
Aşılama 3 hafta içerisinde çalışacaktır ve bağışıklık kazanacaktır güvercinleriniz. Bu dönemde güvercinlerinizin ensesinde deri altında aşı birikintisi görmeniz mümkün. Böyle bir durumda korkmayın. Aşınız çalışacaktır. Ancak bir sonraki aşılamada daha dikkatli olmanız gereklidir 🙂 Aşılama yaptıkça tecrübeniz artacaktır.
Güvercin aşılama sonrasında 3-4 gün kadar çok nadiren güvercinlerinizde keyifsizlik görülebilir. Stres yapmayın.
Veba giren kümese aşılamayı hastalık tam yayılmadan yapılmalıdır. Böyle bir durumda dönem hiç önemli değil yani aylardan ne olursa olsun, hasta olmadığını düşündüğünüz güvercinlerinize acilen aşı uygulayın.
Hasta olan güvercinlerinize aşı yapmayın!
Bu yazı en son: 15.12.2023 tarihinde güncellenmiştir.
