Karabozalı Güvercin Irkı Hakkında Kapsamlı Rehber

Karabozalı Güvercini Nasıl Bir Irktır?

Karabozalı güvercinler, havada özel performanslar sergileyen kelebek(saya) ırkı familyasına ait siyah beyaz motifler ile süslenmiş özel bir güvercin ırkıdır. Bu ırk İzmir ve Manisa şehirlerinde yetiştiriciler tarafından en çok beslenilen güvercin ırkıdır. Havada sergiledikleri performansın yanı sıra görsel olarakta motifleri için yoğun ilgiye sahip bir güvercin cinsidir.

Yerel bir tür olması nedeni ile Uluslararası bir isim verilmemiştir. Umarım bu ırk hakkında gerekli başlangıcı kayıtlar altına aldığımız ve bu güne kadar öğrendiğimiz özellikleri ile biz yapar ve çalışmalar yapılarak, Ülke geneli haricinde Posta Güvercini’nde olduğu gibi bir yayılım gerçekleşmesine vesile olabiliriz.  

Yayılma alanı, Kıyı Ege ve İç Ege bölgeleri yaygın olarak bu ırkı beslemektedir. Marmara Bölgesi ve  Çanakkale bölgesinde de besiciler bu ırkı yetiştirmektedir.   

Yetiştirme amacı, tamamen hobi amaçlı, uçuş stili, dönüş ve renk özellikleri nedeni ile beslenmektedir. Siyah rengin uçuş ve oyun esnasında daha belirgin olması da tercih nedenleri arasında sayılabilir. Ticari amaçla üretimi de yapılmaktadır. 

Açık Bozalı, Kapalı Bozalı, KompleKanat Bozalı, Karabaş, KafaKuyruk Bozalı gibi isimler, Siyaz ve Beyaz renklerin Güvercinin vücut bölgelerindeki dağılımına göre verilmiştir.  Ayrım yaptığımız isimlerin tamamında Baş bölgesi ve Kuyruk telekleri siyah renktedir.

Baş bölgesi ve Kuyruk telekleri tamamen siyah, gerdan tamamen beyaz, gerdan bazı kuşlarda siyah benekli olarak görülebilir. Ense kısmı, başın arka bitiş kısmının bir miktar altı dahil olmak üzere, kulak alt kısmından eğimli bir şekilde gelerek gaga altından ( Erkek sakalı biçimde ) göğüs bölümüne doğru dökülmektedir. Gerdan ön kısmından sakal tabir edilen tüylerde siyah rengin sarkması kabul edilebilir. Fakat ense kısmının sırt çatalı yönüne doğru siyah tüylerin sarkması kabul görmesede bazı kuşlarda ve kümeslerde rastlanmakta ve soyu bilinen damızlık kümeslerinde bulunup kullanılmaktadır. 

Kanat ve Vücüdün diğer kısımları seyrek şekilde siyah Paça tüyleri bazı kuşlarda beyaz (Özellikle Karabaş soyu olarak beneklidir. Beyaz rengin çoğunlukta olduğu görülsede, asıl renk adlandırılan soy’da beyaz renk görülmektedir), bazı kuşlarda dağılımı, siyah renk üzerine Beyaz rengin dağılması ile siyah veya siyah/beyaz karışık renklerde görülebilir.

Karabozalı Güvercinlerinin Paça Yapısı Nasıldır?

Paça yapısı dizden itibaren aşağı yönde dökülürken bilek kısımlarının hemen üst kısmından ve bilek sonrasında sağa ve sola ayrılır. Paça tüyleri parmaklarının tamamını örtmeyecek uzunluktadır. Bu ırkın ve genel özelliklerinin ön planda tutularak, fiziki yapısı üzerinden seçim yapmak zorunda kalınıldığı durumlarda, paça tüyleri ön orta parmak üzerinde olmaması kabul görmektedir. Paça tüyleri yapılan açıklamalardan anlaşılacağı ve ekli görsellerde görüleceği üzere uzun olmamalıdır.  

Paça tüyü için örnek bir uzunluk ölçüsü vermek gerekirse, güvercinin paçalarındaki en uzun paça tüyünün boyutu, en uzun parmağı ile yaklaşık boyutlarda olması gerekmektedir. Soyu bilinen damızlık kümeslerinde soyun tamamında olmamak üzere bazı güvercinlerde orta parmak üzerinde tüylenme görülebilir.

Karabozalı Güvercinlerinin Gaga ve Paça Yapısı Nasıldır?

Kafa yapısı vücudu ile orantılı ve narin bir görünümdedir. Ters bir badem şeklinde ve hafif üst orta kısmından basık yapıdadır. 

Aşağıdaki resimlerde iki çeşit kafa yapısı da görülmektedir. Burada bir ayrıntıya dikkat etmek gerekir. Hayvanların doğal ortamlarında ve doğa’da bulunan diğer canlılarda görüldüğü şekli ile Erkek olan hayvanlar dişi olan hayvanlara göre biraz daha iri ve belirgin özelliklere sahiptirler. Bu özellikler, özellikle erkeklerin, dişilerin ilgisini üzerlerine çekerek, genlerini taşımaları açısından önemlidir. Erkek ve dişi kuşlar bu durum göz önünde bulundurularak seçim yapılmalıdır. Dişi güvercinlerin baş ve vücut yapıları erkek güvercinlere oranla daha küçük ve narindir.  Kuşların gaga yapıları kafa ile orantılı ve burun dahil olmak üzere ortlama dişi güvercinlerde 14 mm, erkek güvercinlerde 15 mm ölçülerindedir. Karabozalı ırkında Gaga’nın uç kısmında siyah bir leke bulunması aranan fiziki özelliklerden biridir. 

Karabozalı Güvercinlerinin Göz Yapısı Nasıldır?

Güvercinin gözleri kafanın iki yönünde bulunur. Baş yapısı uçuş esnasında yaklaşık 230 derecelik bir açıyı görebilecek şekilde evrimleşmiştir bu da yırtıcı türlerden gelebilecek saldırıları kontrol edebilecek bir görüş açısı sağlar. Göz yapısı boyun yapısı ile bütünleştiği takdirde 360 derecelik açıyı rahatlıkla kontrol edebilir… Bozalı, Arap ve benzer renk güvercinlerde gözleri parlak çakır renkte, göz bebekleri siyah renktedir.  Gözlerin çakır bölümünün dış kısımlarında gözün etrafını yada büyük çoğunluğunu saracak şekilde gri veya siyah/kırmızı karışımına yakın bir renk tonunda çerçeve bulunur. Göz etleri ve göz kapalarının rengi bozalı türlerinde parlak beyaz, Karabozalı türünden gelen ve rengi Beyaz olan güvercinlerde ise pembe renge yakın bir tondadır. Beyaz güvercinlerin göz renkleri siyah tonlarındadır. Güneş ışığında bakıldığı takdirde bozalı türlerine yakın benzer özellikler görülebilir. Siyah saydam yapıda olan gözleri ve renginden ötürü diğer renk ırklardan ayrılması zordur. Beyaz Renk saya güvercininde özellikle, paça yapısı, kuyruk yapısı, göz etlerindeki pembe tonun daha yoğun olması ve bu renk tonunun Gaga kısmında da bulunması bazı ayırd edici unsurlardır. Bu unsurlar ayırt etmeyi sağlasa da net veriler elde etmek zordur. Gözün hemen dışında kalan göz etleri, güvercinin gözünün etrafını tamamen çevreleyecek şekilde açıkta olmalıdır. Güvercinin göz bebekleri güneşte bakıldığı takdirde daha da küçülmelidir.

Karabozalı Güvercinlerin Burun Yapısı Nasıldır?

Burnun belirli bir özelliği yoktur fakat hızlı uçum yapan bu güvercin türünde özellikle güvercinle göz göze gelecek şekilde bakıldığı zaman bu yapının, burun deliklerini sağ ve sol aşağı yönlerde kapatacak ve basınç oluşturmayarak rüzgarı yaracak şekilde olması kişisel tercihimdir. Uçum esnasında özellikle rüzgarlı havalarda güvercinin rüzgara karşı kanat çırptığı anlarda daha rahat bir şekilde nefes almasını, solunum yaparken zorlanmamasını sağlayacaktır. Uzun uçum yaptırdığımız sürelerde nefes alış verişinde yaşanacak rahatlık, güvercinin yorulma sürecini azaltacak ve performans süresine doğrudan etki edecektir. Uzun süre performans yapan ve kısa süreli performans yapan kuşlarınıza baktığınız takdirde arada bir fark olduğunu göreceksiniz. Bu yapı tüm performans sağlayan güvercinlerde yada saya güvercininde olmazsa olmaz bir özellik değildir! Fakat fiziki olarak uçum esnasında solunuma doğru orantılı bir etkisi vardır.

Karabozalı Güvercinlerin Kuyruk Yapısı Nasıldır?

Kuyruk tüm güvercinlerde görsel fiziki yapının tamamlanmasının haricinde daha fazla doğal bir direksiyon vazifesi görerek havada dengeli bir uçum yapılmasını sağlar. Kuyruk telek sayısı saya güvercinlerinde 13-17 arasında kabul görmektedir. Kuyruk yapısının haricinde kuşun bel yapısıda sırt ve kuyruk tüyleri genişliği ile orantılı olmalıdır. Özelliklerinden bahsettiğimiz bu güvercinde kuyruk üstü bezesinin olmaması makbul olarak kabul edilir. Kuyruk üste bezesi olmayan güvercinlerde bel ve kuyruk yapısında gözle görülür farklılıklar görülmektedir.Bu duruma bir örnek vermek gerekirse, özellikle kuyruk üstü bezesi olan güvercinlerde kuyruk yapısı ve bel kısmının daha dar olduğunu fark edebilirsiniz. Kuyruk üstü bezesi özellikle güvercin türlerinde bilimsel olarak incelenmemiş, fakat farklı türlerdeki kanatlı hayvanların bir kısmı birbiri ile karşılaştırılmıştır ( Papağan, Ördek, Kartal, Tavuk ve Horoz ). Yapılan karşılaştırmalara bakıldığı takdirde kuyruk üstü bezesinin oyun, uçum vb gibi durumlar ile bağdaşmayan bir yapısı olduğu anlaşılıyormuş gibi görülse de bu türlerin kanatlı hayvanlar familyasında olmalarına rağmen bir güvercin olarak düşünülmemesi gerekmektedir. 

Karabozalı Güvercinlerin Burun Yapısı Nasıldır?

Kanat yapısına saya güvercinlerde birçok yetiştirici tarafından bakılmamasına rağmen, özellikleri bakımından içerisinde ve duruşunda bir çok detay barındırmaktadır. Birçok besici sadece posta güvercinlerinde kanat yapısına bakıldığını düşünmektedir fakat her güvercinin kendi vücut ve ırk durumuna göre değerlendirilmesi gerekmektedir. Kanatlara bakıldığı takdirde, Telek sayısı, Kemik yapısı, Vücuda yakın olan son kemiğin ince/kalınlık durumu, kanat altı tüylerinin yoğunluğu, Kanat Teleklerinin orta kısmında bulunan sert kısımların inceliği, Kanat telenklerinin sert kısımları dahil bütün olarak bakılan ve Tüy olarak tabir edilen kısımların inceliği gibi bir çok özellik bulunur. Bir saya güvercininde olması gereken kanat telek sayısı 18-21 telek aralığındandır. Bu sayı kanat açıldığı takdirde, vücuda en yakın noktada ve aşağı dönük şekilde duran zayıf son 3 tüy haricinde değerlendirilmelidir. Kemik yapısı parmak ile bakıldığında mümkün oldukça ince ve narin durmalıdır. Kanadın vücuda yakın olan kısmında bulunan kemiğin ölçüsü yaklaşık olarak 3 cm boyutlarında olması, ortalama olarak baktığımızda yaklaşık olarak baş parmağımız üstte ve işaret parmağımız ile orta parmağımızı birleştirilerek alt kısımda kalacak şekilde kanattaki kemik tutulduğunda iki parmağımızın birleşmiş vaziyette uçlarının boyutunda olması yaklaşık ölçüye ulaşmanızı sağlayacaktır. Kemik yapının uzun olması, kemiklerin iç kısmında daha fazla boşluk olmasına, kanat hakimiyetinin artmasına ve oyun yaparken manevra anında kanattaki kas yapısının biraz daha esnemesine olanak sağlayacaktır. Kanat teleklerinin sert kısımları, kuyruk teleklerinin sert kısımları ile karşılaştırıldığında daha ince yapıda olması gerekmektedir. Her telek’e bütün bir tüy olarak bakıldığında kanat teleklerinin tüyün sonuna doğru inceldiği, her besicinin bildiği tabir ile kılınç gibi olması gerekmektedir. Kanat altlarındaki doluluk havada yorulmadan durabilmesi ve hava akımını kontrol edebilmesi için önemlidir. Güvercin yerde iken bakıldığında kanatlarının uç kısımları güvercinin bel kısmı üzerinde toplanacak şekilde görülmelidir. Bu görüntü sürekli olarak antrenman gören kuşlarda görülür. Damızlık olarak kümeslerimizde uçurulmadan beklettiğimiz kuşlarda görülmemesi normaldir. Uçum yapmayan kuşun kas yapısı üzerinde aşırı yağlanma oluşacağından bu yağlanma kuşun kanatlarının vucudundan uzak kalmasına neden olacaktır. Sadece bu neden olarak görülmemeli, uçum yapmayan kuşların tüy yapısının, uçum yapan kuşlara göre farklılıklar gösterdiğide göz önünde bulundurulmalıdır. Kanat teleklerinin uzunluğu yaklaşık olarak kuyruk telekleri ile orantılı olmalıdır.